Trong mỗi cuộc phỏng vấn, cách chúng ta nói và truyền đạt suy nghĩ không chỉ tạo ấn tượng mà còn giúp chúng ta tự tin hơn rất nhiều. Trong bài viết này, mình xin chia sẻ một kỹ năng vô cùng quan trọng, có thể nói là cánh cửa dẫn đến thành công trong các cuộc phỏng vấn tuyển dụng - đó là kỹ năng nói chuyện và biểu đạt ấn tượng.
Các bạn cũng có thể nghe podcast tại đây nhé.
1. Tỷ lệ nói chuyện và cân đối khi giao tiếp
Đảm bảo tỷ lệ nói chuyện hợp lý
Là một ứng viên tham gia phỏng vấn tuyển dụng, bạn nên duy trì một tỷ lệ cân đối là 7:3, tức là bạn trả lời khoảng 70% còn 30% là lắng nghe phản hồi của người phỏng vấn. Điều này giúp bạn thể hiện bản thân và nói được những điểm quan trọng để nhà tuyển dụng đánh giá, xem xét, đồng thời tạo nên sự thoải mái cho cả bạn và người phỏng vấn. Trả lời quá vắn tắt không chỉ thể hiện bạn không coi trọng cuộc phỏng vấn mà còn khiến bạn đánh mất nhiều cơ hội do biểu đạt quá ít. Ngược lại, cuộc phỏng vấn không nên chỉ là bạn "nói một lèo", mà cần là một cuộc trò chuyện hai chiều. Nếu nhận thấy mình nói quá nhiều, hãy dừng lại, quan sát và nhường cơ hội để người đối diện đặt thêm câu hỏi hoặc đưa ra phản hồi.
Sử dụng phương pháp STAR để trả lời câu hỏi tình huống
Để duy trì sự chặt chẽ khi trả lời, nhất là các câu hỏi liên quan đến kỹ năng và kinh nghiệm, bạn có thể sử dụng phương pháp STAR (Situation - Task - Action - Result). Phương pháp này không chỉ giúp câu trả lời gãy gọn, dễ hiểu mà còn giúp bạn kiểm soát được thời gian và nội dung, tránh lạc đề hoặc nói lan man.
Ví dụ, khi nhà tuyển dụng đặt câu hỏi: "Hãy kể về một lần bạn phải làm việc dưới áp lực thời gian và cách bạn đối mặt với nó", bạn có thể trả lời theo phương pháp STAR như sau:
Situation (Tình huống): "Trong một dự án gần đây, nhóm của tôi phải hoàn thành một báo cáo chiến lược cho khách hàng quan trọng chỉ trong hai tuần, thay vì thời hạn bốn tuần như thông thường. Tôi là người phụ trách chính, và công việc cần sự chính xác cao, đòi hỏi phân tích dữ liệu phức tạp".
Task (Nhiệm vụ): "Nhiệm vụ của tôi là phải đảm bảo rằng báo cáo này được hoàn thành đúng thời hạn mà vẫn đạt chất lượng cao, đồng thời thể hiện năng lực của nhóm đối với khách hàng lớn này".
Action (Hành động): "Tôi lập tức chia nhỏ nhiệm vụ thành các phần cụ thể và lập lịch trình cho từng giai đoạn. Tôi giao công việc phù hợp cho từng thành viên trong nhóm và tổ chức các buổi kiểm tra tiến độ hàng ngày để cập nhật tình hình, hỗ trợ nhanh khi cần thiết. Ngoài ra, tôi đã chủ động làm thêm giờ để xử lý các khâu phức tạp về phân tích dữ liệu và đảm bảo báo cáo được hoàn thiện sớm hơn dự kiến".
Result (Kết quả): "Kết quả là báo cáo đã được hoàn thành trước hạn một ngày, đáp ứng yêu cầu chất lượng của khách hàng và được đánh giá cao. Nhờ vào lần đó, chúng tôi đã xây dựng mối quan hệ bền vững với khách hàng, đồng thời nhóm của tôi cũng học được cách làm việc hiệu quả dưới áp lực thời gian cao".
2. Cách nói chuyện tạo ấn tượng và thu hút
Tốc độ nói và cách nhấn nhá phù hợp
Một bí quyết là không nói quá nhanh - bạn sẽ khiến người nghe cảm thấy khó tiếp thu, nhất là khi căng thẳng, bạn dễ có xu hướng nói nhanh hơn bình thường. Thay vào đó, hãy chọn một nhịp điệu vừa phải, khoảng 120 từ mỗi phút đối với tiếng Anh và 180 từ mỗi phút đối với tiếng Việt. Điều này giúp câu chuyện của bạn dễ nghe hơn, và cũng thể hiện rằng bạn tự tin, điềm tĩnh. Tất nhiên đây chỉ là con số gợi ý để bạn luyện tập trước, bạn có thể điều chỉnh cho phù hợp với phong cách và môi trường phỏng vấn.
Đầu tư vào giọng nói và ngữ điệu
Người phỏng vấn có thể sẽ cảm thấy nhàm chán nếu bạn chỉ trả lời các câu hỏi với giọng đều đều. Đừng ngại sử dụng ngữ điệu, đặc biệt khi nhấn mạnh những từ quan trọng như thành tích, kỹ năng bạn có, hoặc các yếu tố thể hiện động lực và đam mê. Một lưu ý nhỏ là mỉm cười khi nói - điều này không chỉ làm giọng bạn trở nên thân thiện hơn mà còn giúp tạo cảm giác tích cực, dễ chịu.
Cân bằng giữa sự tự tin và khiêm tốn
Thể hiện sự tự tin là cần thiết, nhưng hãy đảm bảo bạn không khiến người nghe cảm thấy bạn "tự cao". Cách tốt nhất là thể hiện thành tựu và kỹ năng của bạn qua các ví dụ cụ thể. Thay vì nói "Tôi lập kế hoạch rất tốt", bạn có thể kể câu chuyện thực tế đã giúp bạn cải thiện kỹ năng này và kết quả đạt được. Điều đó vừa thực tế vừa thể hiện sự chuyên nghiệp.
3. Kỹ năng ngôn ngữ cơ thể để hỗ trợ lời nói
Tư thế ngồi và ánh mắt
Bạn có thể ngồi thoải mái nhưng không tùy tiện. Hãy ngồi thẳng lưng, nghiêng người nhẹ về phía trước khi trò chuyện, thể hiện sự tập trung và hào hứng. Ánh mắt cũng là một phần quan trọng. Hãy cố gắng giao tiếp bằng mắt thường xuyên nhưng không phải nhìn chằm chằm. Đặc biệt, khi trình bày điểm mạnh hoặc kinh nghiệm, hãy nhìn vào mắt người đối diện để tạo sự tin tưởng.
Nụ cười và cử chỉ
Nụ cười là cách tốt nhất để phá băng cuộc trò chuyện, thể hiện sự thân thiện và tự tin. Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng vài cử chỉ tay để minh họa cho những ý tưởng hoặc ví dụ của mình, nhưng đừng quá lạm dụng khiến người đối diện mất tập trung.
4. Chuẩn bị tinh thần và kết nối cảm xúc
Tìm hiểu về công ty và thể hiện sự quan tâm thực sự
Trước khi tham gia phỏng vấn, hãy dành thời gian tìm hiểu về công ty - từ giá trị cốt lõi, văn hóa cho đến những thành tựu nổi bật. Điều này không chỉ giúp bạn trả lời câu hỏi một cách thuyết phục mà còn thể hiện sự quan tâm, nhiệt tình của bạn với công việc. Đừng ngại chia sẻ lý do vì sao bạn yêu thích công ty hoặc lĩnh vực đó - điều này sẽ tạo nên cảm giác kết nối và sự đồng điệu trong buổi phỏng vấn.
Kết nối cảm xúc - thể hiện mong muốn phát triển
Hãy thể hiện rằng bạn không chỉ muốn "được làm việc" mà còn mong muốn đóng góp và phát triển cùng công ty. Bạn có thể chia sẻ một câu chuyện cá nhân về cách mà công ty hoặc lĩnh vực này đã truyền cảm hứng cho bạn. Đây là cách giúp người phỏng vấn thấy rằng bạn thực sự có động lực, không chỉ cho vị trí này mà còn cả hành trình phía trước.
Hãy nhớ rằng một cuộc phỏng vấn không chỉ là cuộc đối thoại để tuyển dụng, mà còn là cơ hội để bạn tỏa sáng, kể câu chuyện của chính mình và thể hiện giá trị bản thân.
Chúc các bạn thành công trên con đường sự nghiệp của mình!
Comments