Gelato - từ góc phố đến trái tim

Ý không chỉ nổi tiếng bởi thiên nhiên tươi đẹp và các kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật, mà còn chinh phục trái tim du khách vì những món ăn đậm đà bản sắc của một nền ẩm thực luôn được đánh giá là số một thế giới. Gelato - kem Ý - có lẽ là món ăn mà bất cứ ai đến Ý cũng phải thử. Với tôi - một tín đồ của kem - thì không chỉ thử thôi mà đủ. Những ngày ở Ý hôm nào tôi cũng phải ăn vài ba ly kem với nhiều vị và hàng quán khác nhau. Mà kem Ý thì nhan nhản muôn nơi, từ nhà hàng sang chảnh đến những xe kem trên phố xá đều có cả. Món tráng miệng cuối bữa ăn mà các nhà hàng Ý phục vụ cũng thường là kem hoặc tiramisu.

Tôi thích lang thang trên những con phố lát đá, ngắm ánh nắng mặt trời nhẹ nhàng lướt trên mái ngói của các ngôi nhà cổ và cảm nhận một hương thơm thoảng qua khiến lòng xao xuyến: hương thơm mát lạnh của gelato. Ở Ý, dường như mọi giác quan đều được đánh thức bởi cảnh vật, con người và hương vị trên đường phố. Cầm một chiếc gelato mát lạnh trong tay, thong thả dạo bước trên những con đường quanh co, ngắm nhìn từng góc phố cổ kính và tận hưởng hương vị mềm mại, mịn màng của gelato tan chảy nơi đầu lưỡi là một hành trình vị giác đầy xúc cảm.

Gelato còn làm cho hành trình nước Ý đáng nhớ hơn với những góc view tuyệt vời. Tôi không thể nào quên những ngày ăn kem ở Venezia bên dòng kênh Rio di Palazzo và cầu Than Thở, chiếc xe kem tỏa hương ngọt ngào trên đường phố Milano, ly kem mát lạnh ở Firenze ngay giữa trung tâm di tích lịch sử với tầm nhìn cực chất ra các công trình kiến trúc nghệ thuật, những buổi ngồi quán nhỏ bên đài phun nước Trevi hay khu Trasvetere của thành Rome, cả những ly kem thơm mát đầy sắc màu nhìn ra hồ xanh, biển biếc dọc dài nước Ý hay cảnh đồng quê thơ mộng của vùng Toscana…

Người Ý không thích du khách gọi gelato của họ là ice cream, kể cả khi bạn đặt món bằng tiếng Anh thì vẫn giữ nguyên từ gelato thôi, đơn giản vì gelato không phải là ice cream. Bản chất gelato không có đá như ice cream, hàm lượng béo ít, độ lạnh thấp hơn, vị thơm và kết cấu mềm mượt. Người Ý rất tự hào vì món gelato của họ không chỉ ngon mà còn tốt cho sức khoẻ, ít béo và không buốt họng.

Một lý do nữa khiến gelato trở nên hấp dẫn là sự đa dạng của hương vị. Tôi đến là mê mệt với vô số sắc màu và hương thơm mời gọi của các khay kem sau tủ kính khi tới bất cứ cửa hàng gelato nào. Bên cạnh các hương vị cổ điển như vani, sô-cô-la, dâu… thì gelato còn rất nhiều hương vị khác đậm chất địa phương như chanh vàng, hạt dẻ cười (pistachio), quả vả hay những loại trái cây đặc sản của miền Trung và miền Nam nước Ý.

Tuy nhiên, một nhược điểm của gelato đối với bọn thích chụp choẹt là vì thành phần không đá nên rất nhanh tan chảy, xòe máy ảnh lên chỉ kịp bấm vài tấm đầu nhìn còn tạm chứ sau đó là bắt đầu chảy rồi. Vì thế với những ai thích chụp ảnh thì nên gọi gelato đựng trong ly thủy tinh, còn vỏ ốc quế chỉ thích hợp để cầm lang thang trên phố. Như tôi vì tấm hình cầm gelato trong vỏ ốc quế cho nó thi vị để chụp hình cùng gondola và cầu Than thở ở Venezia mà sau đó kem nó chảy nhoe nhoét đầy tay.

Gelato, món kem huyền thoại của Ý, có nguồn gốc sâu xa với bề dày lịch sử và văn hóa. Truyền thuyết kể rằng từ thời La Mã cổ đại, người dân đã biết lấy tuyết mát lạnh trên núi xuống ướp cùng trái cây và mật ong để làm dịu cơn nóng mùa hè. Nhưng công thức của gelato hiện đại, mềm mịn và đậm đà hương sắc, được cho là xuất hiện lần đầu tiên vào thế kỷ 16 tại Florence.

Catherine de’ Medici, một công chúa nổi tiếng của Ý, đã mang món tráng miệng này từ Firenze sang Pháp khi bà kết hôn với vua Henry II của Pháp. Công thức gelato ban đầu rất đơn giản, nhưng với tài nghệ của các đầu bếp hoàng gia, gelato dần trở nên tinh tế và phức tạp hơn, thu hút sự chú ý không chỉ của các gia đình quý tộc mà còn lan rộng ra khắp châu Âu.

Sicilia -  miền đất của biển xanh và nắng ấm cùng những vườn cây trĩu quả - là nơi mà món gelato thật sự được hoàn thiện. Với khí hậu lý tưởng cho việc bảo quản nguyên liệu tươi ngon, Sicilia trở thành trung tâm sản xuất gelato từ thế kỷ 17, và các nhà làm kem ở đây đã phát triển công thức gelato với các nguyên liệu độc đáo như hạt dẻ cười, hạnh nhân, cam quýt...

Gelato không chỉ là một món ăn ngon, đó còn là một phần không thể thiếu trong văn hóa Ý, là niềm vui giản dị giữa đời thường, kết nối con người với những khoảnh khắc ngọt ngào và hạnh phúc.

Cũng có người nói không thấy kem Ý ngon như lời đồn nhưng với tôi thì gelato rất tuyệt, chưa có hàng nào không ngon cả. Ở Ý, gelato xuất hiện ở khắp mọi nơi từ Bắc đến Nam, từ những khu phố cổ kính đến các thị trấn nhỏ hay đô thị sầm uất. Mỗi vùng đất có thể có những phong cách và hương vị gelato riêng biệt, nhưng chung quy lại, gelato luôn mang theo sự giản dị và niềm vui cuộc sống. Người Ý có thói quen ăn gelato bất cứ lúc nào trong ngày, không chỉ giới hạn ở buổi trưa hay buổi tối. Vào một ngày hè nóng nực, hình ảnh những đứa trẻ cười nói, vừa đi vừa cầm cốc gelato mát lạnh, hay những cặp đôi tản bộ bên bờ sông với những chiếc gelato trên tay là cảnh tượng quen thuộc khắp các con phố. Khám phá và tận hưởng gelato thực sự là cuộc hành trình từ góc phố đến trái tim.